_edited.png){kind=small}
Obez Kedilerde Beslenme
- kediler.info
- 6 Tem
- 16 dakikada okunur
Güncelleme tarihi: 7 Tem
İçindekiler
Giriş: Kedilerde obezite nedir, neden ciddiye alınmalıdır?
Obezite, sadece insanlar için değil, evcil hayvanlar için de giderek yaygınlaşan ciddi bir sağlık sorunudur. Özellikle evde yaşayan kedilerde, yeterli fiziksel aktivite olmaması ve dengesiz beslenme, kilo artışına ve zamanla obeziteye yol açar. Araştırmalar, ev kedilerinin yaklaşık %40’ının fazla kilolu veya obez olduğunu göstermektedir
Kedilerde obezite, basit bir estetik problemden ibaret değildir. Bu durum; diyabet, kalp-damar hastalıkları, karaciğer yağlanması, eklem problemleri ve bağışıklık sisteminde zayıflama gibi çok sayıda sağlık sorununu beraberinde getirir. Ayrıca yaşam süresini kısaltır ve yaşam kalitesini ciddi ölçüde düşürür.
Bu yazının amacı, obez veya fazla kilolu kediler için doğru beslenme ilkelerini bilimsel bir zeminde açıklamak, kilo kontrolü sağlarken kedinin sağlığını da koruyacak yaklaşımlar sunmaktır. Doğru beslenme stratejileriyle, obez bir kedi sağlıklı bir şekilde ideal kilosuna dönebilir ve daha uzun, daha kaliteli bir yaşam sürebilir.
Vücut kondisyon skoruna göre obezitenin tanımlanması
Vücut Kondisyon Skoru (Body Condition Score – BCS), kedilerde vücut yağ oranını değerlendirmek için kullanılan ve 1’den 9’a kadar puanlanan görsel–dokunsal bir sınıflandırma sistemidir. Skor, kedinin kaburgalarının hissedilme durumu, bel hattının görünürlüğü, karın sarkması ve genel vücut yapısına göre belirlenir. Bu sistemde BCS puanı 7 ve üzeri olan kediler, obezite kategorisine girer.
Özetle:
BCS 7 = Hafif obez
BCS 8 = Obez
BCS 9 = Şiddetli obez (morbid obezite) olarak değerlendirilebilir.
Obezite'nin beslenme kaynaklı nedenleri
Obezite, yetersiz fiziksel aktivite, kısırlaştırma sonrası metabolizma değişiklikleri, yaşa bağlı etkenler, hormonel değişiklikler, genetik yatkınlık, çevresel ve psikolojik faktörler, hastalıkların ve ilaç kullanımının etkileri nedeniyle ortaya çıkabilir.
Beslenme ile doğrudan ilişkili nedenlerin en yaygınları ise şunlardır:
1. Aşırı Kalori Alımı
Kedinin günlük enerji ihtiyacının üzerinde mama verilmesi, kilo artışının en temel beslenme nedenidir. Özellikle aşağıdaki durumlar aşırı kalori alımına yol açar:
Porsiyon kontrolünün olmaması: Kedinin ihtiyacı göz önünde bulundurulmadan fazla miktarda mama verilmesi.
Serbest besleme (Free feeding): Kedinin gün boyu istediği kadar mama tüketmesine izin verilmesi, tokluk mekanizmasının zor çalışmasına ve fazla yemeğe sebep olur.
Kalorisi yüksek mamalar: Yağ oranı yüksek veya karbonhidrat içeriği fazla mamalar, enerji alımını gereğinden fazla artırır.
2. Yanlış Mama Seçimi
Mamaların içerik kalitesi, kedinin kilo kontrolü için kritik öneme sahiptir:
Düşük protein, yüksek karbonhidrat içeriği: Kediler etobur hayvanlardır, protein metabolizması için özelleşmiştir. Karbonhidrat oranı yüksek mamalar, enerji fazlasına ve dolayısıyla kilo artışına yol açabilir.
Sindirim kalitesi düşük mamalar: Sindirimi zor gıdalar, kedinin metabolizmasını olumsuz etkiler ve iştah kontrolünü zorlaştırabilir.
İşlenmiş veya ucuz mamalar: Katkı maddeleri ve düşük besin kalitesi kilo alımını teşvik edebilir.
3. Hatalı Beslenme Alışkanlıkları
Kedinin beslenme şekli ve ortamı da kilo kontrolünü etkiler:
Ödül maması ve ekstra atıştırmalıklar: Fazla mama dışında verilen ödül mamaları toplam kalori alımını artırır.
Ev yemekleri ve insan yiyecekleri: Kedilerin metabolizmasına uygun olmayan ev yemekleri genellikle yüksek kalorili ve dengesiz besinlerdir.
Sürekli mama doluluğu: Mama kabının sürekli dolu tutulması, kedinin gün içinde sık sık atıştırmasına neden olur.
Sahibin kediyi her miyavlamasında beslemesi: Bu aşırı besleme davranışı kilo alımını kaçınılmaz hale getirir.
4. Öğün Düzeninin Bozukluğu
Düzensiz ve sık öğünlerin olmaması, kedinin aşırı yemesine sebep olabilir:
Öğün atlama: Uzun süre aç kalan kediler, daha sonra gereğinden fazla yiyebilir.
Düzensiz saatlerde beslenme: Metabolizma ve tokluk sinyallerinin bozulmasına yol açar.
5. Su Tüketiminin Yetersizliği ve Kuru Mama Ağırlıklı Beslenme
Kuru mamanın ağırlıklı olduğu diyetlerde kediler yeterince su içmezler, bu durum metabolizmayı ve sindirimi olumsuz etkileyebilir.
Su tüketiminin azlığı, iştah dengesini bozarak fazla yemeye sebep olabilir.
Beslenme kaynaklı obezite nedenleri, temelde aşırı ve kalitesiz kalori alımı ile kedinin doğal beslenme alışkanlıklarından uzaklaştırılmasıyla ilgilidir. Porsiyon kontrolü, mama kalitesi, öğün düzeni ve sağlıklı beslenme alışkanlıkları obezite riskini azaltmada kritik faktörlerdir.
Obez bir kedi için beslenme nasıl planlanır?
1- Kedinin ideal ağırlığının belirlenmesi
Her kedi ırkının ortalama ideal kilo aralığı farklıdır. Örneğin:
British Shorthair: 4–7 kg (dişilerde 4–5, erkeklerde 5–7)
Maine Coon: 5–9 kg (erkeklerde 6–9 kg)
Siyam Kedisi: 2,5–4,5 kg
Van Kedisi: 3,5–6 kg
Tekir (melez): 3,5–5 kg (bireysel farklılıklar geniştir)
En güvenilir ideal kilo hesaplaması, veteriner hekim tarafından şu parametrelerle yapılır:
Kas kütlesi ölçümü (muayene sırasında palpasyonla değerlendirilir)
Yağ dokusu oranı tahmini (görsel-dokunsal muayene + BCS)
Hormon paneli ve metabolik değerlendirme (özellikle yaşlı kedilerde)
Yaş, cinsiyet ve yaşam tarzı analizi
Veteriner hekim bu değerlendirmelere dayanarak kedinizin ideal kilosunu kilogram cinsinden net olarak belirleyebilir ve buna uygun kalori planlaması yapar.
2- Kedinin ideal ağırlığına göre günlük enerji (kalori) ihtiyacının ve hedef kalorinin belirlenmesi
Kedinin ideal kilosuna göre günlük enerji ihtiyacı hesaplanmalıdır. Genellikle:
Dinlenme Enerji İhtiyacı (RER) = 70 × (ideal kilo)^0.75 kcal
Kilo kaybı için RER’in %80–85’i kadar kaloriyle başlanması önerilir.
*RER: Resting Energy Requirement
Örnek: 4 kg ideal kilolu bir kedi için:
RER ≈ 200 kcal → Beslenme: ~160–170 kcal/gün
3- Mama İçeriğinin belirlenmesi (değişmez ana yapı taşları)
Zayıflama döneminde mama içeriği rastgele değiştirilmemeli, sabit ve dengeli bir yapıda kalmalıdır. Tercih edilen mama şu temel özellikleri taşımalıdır:
Yüksek kaliteli hayvansal protein (%35 ve üzeri)→ Kas kaybını önler, metabolizmayı destekler
Düşük enerji yoğunluğu→ Gram başına düşen kalori düşük olmalı
Düşük karbonhidrat oranı (özellikle nişasta)→ Glikoz dalgalanmalarını önler, yağ depolanmasını azaltır
Yüksek lif içeriği→ Tokluk hissi sağlar, porsiyon kısıtlamasında kediyi rahatlatır
4. Mama tipi ve yüzdesel kombinasyon dağılımının belirlenmesi
Kedinin yaşı, böbrek sağlığı, ağız ve diş sağlığı, su tüketme alışkanlığı gibi faktörlere göre yaş ve kuru mama dengesi planlanmalıdır. Örneğin:
Yaş Mama: Günde %60-70
Kuru Mama: Günde %3*- 40
Yaş mamanın yüzdesel olarak daha fazla olmasının temel nedenleri:
Su içeriği yüksektir → tokluk sağlar
Kalorisi düşüktür → porsiyon daha fazla olabilir
Daha az işlenmiştir → sindirimi kolay
5. Takviye gıda ve besin öğrelerinin belirlenmesi
Kilo yönetiminde bazı destek maddeleri, özellikle özel durumlu kedilerde mama içine eklenebilir. Bu takviyeler sadece veteriner onayıyla ve belirli dozda verilmelidir:
L-Karnitin: Yağ metabolizmasını artırır, kilo kaybını hızlandırabilir
Taurin: Kalp ve kas sağlığı için gereklidir
Omega-3 yağ asitleri: İltihap giderici etki, metabolik destek
Prebiyotik lifler: Sindirim sistemi sağlığı, bağırsak florası dengesi
Takviyeler ve bunların dozu belirlenirken kedinin kilosu, seçilecek mama içeriği ve genel sağlık durumu dikkate alınmalıdır.
6- Kedinin özelliklerine göre mama ve takviye ürünlerin marka ve formülasyonlarının belirlenmesi
Beslenme planı oluşturulmadan önce, hesaplamalara temel oluşturacak spesifik mama ürününün seçilmesi gereklidir. Her kedinin yaşı, sağlık durumu, su tüketim alışkanlığı ve özel gereksinimleri farklı olduğu için mama seçimi de bireyselleştirilmelidir.
Mama Seçiminde Dikkate Alınacak Kedi Özellikleri
Yaşlılık: Düşük fosfor, destekli protein, ek eklem takviyeleri
Kısırlaştırma: Düşük kalori, metabolizma destekli içerik
Böbrek sorunu: Düşük fosfor, orta düzey protein, yüksek nem oranı
Su içme isteksizliği: Yaş mama ağırlıklı plan, sulandırılmış mama
Hızlı kilo alımı eğilimi: Lif oranı yüksek, L-karnitin içeren formüller
Seçici yeme davranışı: Aromatik yapısı zengin, yaş mama ile kombinli plan
Kabızlık / sindirim sorunu: Prebiyotik lif içeriği yüksek formülasyonlar
Güvenilir Mama Markaları ve Ürün Alternatifleri
Aşağıda obezite yönetiminde kullanılan, bilimsel temelli ve veteriner destekli bazı kuru + yaş mama kombinasyonları örneklenmiştir. Elbette mama seçim, veteriner hekimin kararıyla ve kedinin tüm sağlık durumu dikkate alınarak yapılmalıdır:
Güvenilir Takviye Gıda Markaları ve Ürün Alternatifleri
Bazı durumlarda mama ile birlikte destekleyici ürünler eklenebilir. Aşağıda örnek takviyeler ve kullanım notları verilmiştir:
L-Karnitin: VetriScience, Beaphar, Nutri-Vet
Omega-3: Grizzly, Nordic Naturals
Sindirim destekleri (probiyotik, lif): Protexin, Viyo, FortiFlora
7- Mama Miktarı Hesaplama
Obez bir kedinin beslenmesinde ilk olarak günlük verilmesi gereken mama miktarı, seçilen ürünün kalori değerine göre gram cinsinden hesaplanmalıdır. Bu, porsiyon kontrolü ve hedeflenen kilo kaybı için kritik bir adımdır.
Adım 1: Günlük kalori hedefini belirle
Bkz. Kedinin ideal ağırlığına göre günlük enerji (kalori) ihtiyacının ve hedef kalorinin belirlenmesi
Adım 2: Seçilen mamanın kalori yoğunluğunu belirle
Kuru mamalar: genellikle 350–420 kcal / 100 g
Yaş mamalar: genellikle 70–120 kcal / 100 g
Kalori bilgisi mutlaka (6. maddede belirlenen) ürün etiketinden kontrol edilmelidir
Adım 3: Kaloriye göre mama miktarını hesapla
Örnek Hesaplama:
Günlük kalori ihtiyacı/hedefi: 160 kcal
Mama Türü: Kuru
Kalori yoğunluğu (mama ambalajında yazan): 380 kcal / 100 g.
Diyetteki payı: %40
Kalori payı: 160 kcal x %40 = 64 kcal
Günlük kuru mama miktarı = (64 * 100) / 380 = 17 gr
Mama Türü: Yaş
Kalori yoğunluğu (mama ambalajında yazan): 90 kcal / 100 g.
Diyetteki payı: %60
Kalori payı: 160 kcal x 0.6 = 96 kcal
Günlük yaş mama miktarı = (96 * 100) / 90 = 107 gr
8. Öğün Planlaması
Belirlenen mama miktarı, gün içine dengeli bir şekilde bölünmelidir. Bu, hem tokluk hissi yaratır hem de metabolizmayı düzenli tutarak kilo kaybına katkı sağlar.
Serbest besleme (free feeding) sonlandırılır
Öğünler net saatlerle planlanır
Tüm mama miktarı gün içinde eşit ya da kontrollü aralıklarla verilir
Çok iştahlı veya strese meyilli kedilerde 3 veya 4 öğün daha avantajlıdır
İyi adapte olan kedilerde 2 öğün yeterlidir
Uygulama Notları:
Miktarlar hassas mutfak terazisiyle tartılmalı
Öğün dışı mama verilmemeli
Ödül mamaları kullanılacaksa, günlük kaloriden düşülmeli
Mama, her zaman aynı yer ve kapta sunulmalı
Yaş mama ile kuru mama aynı öğünde karıştırılacaksa miktarlar toplam kaloriyi geçmeyecek şekilde ayarlanmalı
Ekstra İpucu:
Kediniz öğün aralarında çok acıkıyorsa:
Kalorisi artırılmadan, lif oranı yüksek yaş mamalarla doygunluk artırılabilir
Ya da mamanın içine az miktarda su katılarak hacmi artırılabilir
Uygulama, gözlem ve aylık değerlendirme planı
Beslenme planı oluşturulduktan sonra, onun doğru şekilde uygulanması ve düzenli olarak izlenmesi gerekir. Kilo kontrolü yalnızca iyi bir planla değil, o planın disiplinli şekilde uygulanması ve gerektiğinde güncellenmesiyle başarıya ulaşır.
A. Planın Uygulanmaya Başlanması
Belirlenen mama miktarları ve öğün saatleriyle beslenmeye net bir tarihte başlanır.
Tüm öğünler önceden tartılır ve yalnızca planlanan miktar kadar mama verilir.
Ek gıdalar ve takviyeler, eğer varsa, yine önceden belirlenen dozda ve düzende verilir.
Mama dışı yiyecekler, atıştırmalıklar ve ev yemekleri kesinlikle verilmez.
B. Günlük Gözlem ve Kayıt
Beslenme uygulaması sırasında her gün aşağıdaki unsurlar dikkatle gözlemlenmeli ve mümkünse kaydedilmelidir:
Kedinin her öğünde ne kadar mama yediği (planla tam uyum sağlandı mı?)
Öğün saatlerine ne kadar sadık kalındığı
Mama yeme davranışları (iştahsızlık, seçicilik, saldırgan yeme vb.)
Günlük aktivite düzeyi (hareketlilik artıyor mu, hâlâ yavaş mı?)
Tuvalet düzeni ve dışkı kalitesi (özellikle kabızlık veya ishal var mı?)
Su tüketimi (azaldı mı, arttı mı, sabit mi?)
Bu bilgiler, kilo kontrol sürecinde olası sapmaları erken fark etmek için önemlidir.
C. Haftalık Kilo Takibi
Kedi her hafta aynı gün, aynı saatte ve tercihen aç karnına tartılmalıdır.
Tartım sırasında hassas bir dijital terazi kullanılmalıdır.
Haftalık kilo kaybı %0,5 ile %2 arasında olmalıdır. Bu, sağlıklı ve sürdürülebilir bir hedef aralığıdır.
Çok hızlı kilo kaybı, kas kaybına ve karaciğer yağlanmasına yol açabileceği için sakıncalıdır.
D. Aylık Değerlendirme ve Ayarlama
Her 3 ila 4 haftada bir genel değerlendirme yapılmalıdır. Bu değerlendirmede şu sorulara yanıt aranır:
Hedeflenen kilo kaybı gerçekleşiyor mu?
Evetse, mevcut plan sürdürülebilir.
Hayırsa, kalori miktarı %5–10 oranında azaltılabilir.
Çok hızlı kilo kaybı varsa, kalori ihtiyacı yeniden gözden geçirilmelidir.
Kedi tok hissediyor mu, yoksa açlık davranışı mı gösteriyor?
Açlık belirginse lif oranı yüksek yaş mamalarla doyuruculuk artırılabilir.
Kedinin genel sağlık durumu nasıl?
Kas kaybı olup olmadığı, davranış değişiklikleri, hareketlilik durumu gözlemlenmelidir.
Özellikle yaşlı kedilerde ayda bir veteriner kontrolü tavsiye edilir.
Uygulamada Dikkat Edilmesi Gerekenler
Her mama değişimi kademeli yapılmalı, ani geçişlerden kaçınılmalıdır.
Tartı sonuçları bir günlük ya da elektronik çizelge ile takip edilmelidir.
Kilo verme süreci tek başına mama ile değil, oyun ve egzersizle desteklenmelidir.
Süreç boyunca sabır, tutarlılık ve kararlılık, başarıda belirleyici faktörlerdir.
İdeal kilonun korunması ve beslenme planının sürdürülmesi
Kedi hedeflenen ideal kilosuna ulaştığında süreç bitmiş olmaz. Tam tersine, bundan sonra başlayan “koruma dönemi”, obeziteyle mücadelede en kritik aşamadır. Bu dönemde amaç, kedinin yeniden kilo almasını engellemek ve sağlıklı yaşam tarzını kalıcı hale getirmektir.
A. Kilo Koruma Döneminin Hedefi Nedir?
Kedinin yeni ideal kilosunu istikrarlı şekilde koruması
Tekrar kilo almaya neden olabilecek beslenme hatalarının önlenmesi
Metabolik adaptasyon nedeniyle azalan enerji ihtiyacına uygun kalori dengesi kurulması
Not: Kilo verdikten sonra kedinin enerji ihtiyacı eskiye göre daha düşük olur. Bu yüzden “eski beslenme düzenine” dönmek, kısa sürede yeniden kilo alımına yol açar.
B. Kalori Miktarının Kademeli Artırılması
Kilo koruma döneminde kalori miktarı, kilo kaybı dönemine göre bir miktar artırılabilir, ancak ideal kilonun korunmasına yetmeyecek kadar yüksek olmamalıdır.
Önerilen yaklaşım:
Kilo kaybı dönemindeki günlük kalorinin %5–10 artırılmasıyla başlanır
Örneğin: Günde 160 kcal ile kilo veren bir kedide, koruma dönemi başlangıcında 170–175 kcal verilebilir
2–3 hafta izlenir ve ağırlık stabil kalıyorsa plan korunur
Amaç: Kedinin kilo almadan günlük enerjisini karşılayabildiği denge noktasını bulmaktır.
C. Mama ve Öğün Düzeninin Sürdürülmesi
Kilo kontrolünde kullanılan mama, genellikle kilo koruma döneminde de devam ettirilir
Öğün saatleri ve porsiyon kontrolü alışkanlık haline getirilmeli, serbest beslemeye asla dönülmemelidir
Yaş mama ve kuru mama oranı yeniden gözden geçirilebilir; su tüketimini artırmak için yaş mama oranı artırılabilir
Kedi yine günde 2–3 öğünle, sabit saatlerde beslenmeye devam etmelidir
D. Haftalık ve Aylık Takip
Kilo koruma döneminde de tartı takipleri tamamen bırakılmaz
İlk 2 ay boyunca haftalık, daha sonra aylık kilo ölçümleri yapılmalıdır
Herhangi bir kilo artışı fark edildiğinde kalori tekrar gözden geçirilmeli ve gerekirse %5’lik kısıntı yapılmalıdır
E. Koruyucu Destekler ve Rutinler
Oyuncakla egzersizler, mama bulmacaları veya hareketli besleme yöntemleriyle fiziksel aktivite artırılmalıdır
Kilo koruma döneminde de düşük kalorili, lif oranı yüksek, sindirimi destekleyen mamalar tercih edilmelidir
Ödül maması kullanılacaksa düşük kalorili seçenekler tercih edilmeli ve günlük kaloriye dâhil edilmelidir
Veteriner kontrolleri yılda en az iki kez sürdürülmelidir
Sık yapılan hatalar ve başarılı kilo kontrolü için ipuçları
Obeziteyle mücadelede yapılan en yaygın hatalar, sürecin başarısını doğrudan etkiler. Kilo kaybı veya koruma dönemlerinde bu hatalardan kaçınmak, hem kedinin sağlığını korur hem de sizin emeklerinizin boşa gitmesini engeller.
Sık Yapılan Hatalar
Serbest beslemeye geri dönmek: Kedi ideal kilosuna ulaştıktan sonra mama kabını sürekli dolu tutmak, yeniden kilo alımını kaçınılmaz hale getirir.
Porsiyon kontrolünü göz ardı etmek: Mama miktarı “göz kararı” verildiğinde hedef kalori değerleri aşılır.
Mamanın kalori değerine dikkat etmemek: Kalori yoğunluğu yüksek mamalarla yapılan değişiklikler fark edilmeden aşırı enerji alımına neden olur.
Ödül mamalarını hesaba katmamak: Bu küçük atıştırmalıklar, toplam kalori miktarını önemli ölçüde artırabilir.
Beslenme değişimini hızlı ve ani yapmak: Kedinin sindirim sistemi yavaş adapte olur; ani geçişler iştahsızlık, ishal veya kabızlık yaratabilir.
Egzersizi ihmal etmek: Fiziksel aktivite olmadan yalnızca mama azaltılarak yapılan kilo kontrolü hem yavaştır hem de kas kaybı riski taşır.
Veteriner kontrolünü atlamak: Sağlık durumu ve kilo takibi düzenli olarak veteriner hekim tarafından izlenmediğinde, kritik sorunlar gözden kaçabilir.
Başarılı Kilo Kontrolü İçin İpuçları
İstikrarlı olun: En iyi sonuçlar tutarlı ve sabırlı uygulamalarla alınır. Başarı, bir haftada değil, aylık disiplinle gelir.
Küçük hedeflerle ilerleyin: Haftalık 50–100 gramlık kayıplar bile başarıdır. Aşırı beklentiler motivasyon kırar.
Mama ölçüsünü her zaman tartarak yapın: Göz kararı verilen mamalar genellikle fazla gelir.
Ödül vermek yerine oyun oynayın: Kedinizle zaman geçirmeniz, onun mutlu olması için yemekten çok daha değerlidir.
Kedinizin davranışlarını gözlemleyin: Artan hareketlilik, daha sık oyun talebi ve daha düzenli dışkılama gibi gelişmeler, doğru yolda olduğunuzu gösterir.
Süreci yazılı olarak takip edin: Basit bir takvim veya tablo bile farkındalığı artırır ve plan dışına çıkmayı önler.
Obez kedilerde beslenme: Kapanış Notu
Obezite, kedinizin yaşam kalitesini ve süresini doğrudan etkileyen önemli bir sorundur. Ancak doğru bilgi, disiplinli uygulama ve veteriner iş birliği ile bu sorun tamamen yönetilebilir. Her kedi sağlıklı, dengeli ve mutlu bir yaşama kavuşmayı hak eder.
Unutmayın: Obezitenin tedavisi, sadece mama miktarını azaltmak değil, yaşam biçimini dönüştürmektir.
Obez Kedilerde Beslenme: Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Obez kediler nasıl beslenmeli?
Obez kediler için beslenme planı, sadece mama miktarını azaltmaktan ibaret değildir. Bu süreç; ideal kilonun belirlenmesi, günlük enerji ihtiyacının hesaplanması, uygun mama seçimi, porsiyon ve öğün düzenlemesi, takip ve değerlendirme gibi aşamaları içeren bilimsel ve sistematik bir yaklaşımla yürütülmelidir.
1. İdeal kilonun belirlenmesi: Her kedi için sağlıklı kilo aralığı farklıdır. Irk, yaş, cinsiyet, kısırlaştırma durumu ve yaşam tarzı dikkate alınarak veteriner hekimin belirlediği hedef kiloya göre beslenme planlanır.
2. Günlük kalori ihtiyacının hesaplanması: İdeal kiloya göre “Dinlenme Enerji İhtiyacı” (RER) hesaplanır. Kilo kaybı için bu değerin genellikle %80–85’i kullanılır. Örneğin 4 kg hedef kilosu olan bir kedinin RER’i yaklaşık 200 kcal ise, günlük 160–170 kcal ile başlanabilir.
3. Mama içeriği ve seçimi: Kilo kontrolünde tercih edilen mamalar şu özellikleri taşımalıdır:
Yüksek kaliteli hayvansal protein içermeli
Karbonhidrat oranı düşük, lif oranı yüksek olmalı
Düşük enerji yoğunluklu, tok tutan formülasyona sahip olmalı
Tercihen yaş mama ağırlıklı bir diyet uygulanmalı (örneğin %60 yaş mama, %40 kuru mama)
4. Öğün planlaması: Günde 2 veya 3 öğün verilmesi, kedinin metabolizmasının düzenli çalışmasını sağlar. Serbest beslemeden (kabın sürekli dolu olması) kaçınılmalıdır.
5. Ek besin ve takviyeler: Bazı kedilerde L-karnitin, taurin, omega-3 gibi destekler metabolizma ve yağ yakımını destekleyebilir. Bu tür takviyeler sadece veteriner önerisiyle verilmelidir.
6. Kademeli geçiş ve düzenli takip: Yeni mama veya diyet değişiklikleri ani yapılmamalı, 5–7 günlük geçiş süresi uygulanmalıdır. Haftalık kilo takibi ve aylık genel değerlendirme ile plan gerektiğinde revize edilmelidir.
7. Su tüketimi teşvik edilmelidir: Yaş mama oranının artırılması ve taze suya sürekli erişim sağlanması sindirim ve tokluk hissini destekler.
Kilolu kediler nasıl beslenmeli?
Kilolu bir kedi henüz obez kategorisine girmemiş olsa da, bu durum ciddi bir uyarı işaretidir. Erken müdahale ile hem sağlık problemleri önlenebilir hem de kilo yönetimi daha kolay hale gelir. Kilolu kedilerde beslenme, hem koruyucu hem de dengeleyici bir planlama gerektirir.
1. Durum değerlendirmesi yapılmalı
Kedinizin BCS (Vücut Kondisyon Skoru) değerlendirmesi yapılmalı (skor 6 ise “kilolu” sayılır).
Kilosu ırkına, yaşına ve yaşam tarzına göre analiz edilmelidir.
Veteriner kontrolüyle ideal kilo aralığı netleştirilmelidir.
2. Kalori dengesi yeniden düzenlenmeli
İdeal kilo hedeflenerek günlük enerji ihtiyacı hesaplanmalıdır.
Ancak obez kedilerde olduğu gibi agresif kalori kısıtlaması yapılmaz.
Günlük kalori alımı, mevcut seviyeden yaklaşık %10–15 azaltılarak başlanabilir.
3. Mama kalitesi artırılmalı
Düşük kaliteli mamalardan uzak durulmalı.
Yüksek proteinli, orta yağlı, düşük karbonhidratlı içerikler tercih edilmelidir.
Lif oranı orta düzeyde olan ve kedinin tokluk hissini artıran mamalar faydalıdır.
4. Öğün düzeni sağlanmalı
Günlük mama miktarı bölünerek 2 veya 3 öğün şeklinde verilmelidir.
Serbest besleme (mama kabının sürekli dolu olması) tamamen bırakılmalıdır.
Ölçek veya tartı kullanılarak porsiyon kontrolü sağlanmalıdır.
5. Yaş mama desteği verilebilir
Su tüketimini artırmak ve tokluk hissini desteklemek amacıyla yaş mama oranı %50’ye kadar çıkarılabilir.
Bu oran kedinin böbrek sağlığı ve diyet içeriğine göre veteriner önerisiyle ayarlanmalıdır.
6. Ödül mamaları sınırlandırılmalı
Gerekirse tamamen kesilmeli veya düşük kalorili alternatiflerle sınırlandırılmalıdır.
Verilecekse günlük kalori hesabına dahil edilmelidir.
7. Fiziksel aktivite teşvik edilmeli
Beslenme düzeni tek başına yeterli değildir.
Oyuncaklar, tırmanma platformları ve interaktif oyunlarla kedinin hareketliliği desteklenmelidir.
Kedimin obez olduğunu nasıl anlarım?
Kedinizin obez olup olmadığını anlamak için yalnızca tartıdaki kilo değil, vücut yapısı, hareket kabiliyeti ve yağ dağılımı gibi unsurlar da değerlendirilmelidir. En doğru değerlendirme, veteriner hekim tarafından yapılan Vücut Kondisyon Skoru (BCS) sistemine göre yapılır. Ancak evde de bazı ipuçlarıyla kedinizin obez olup olmadığını anlayabilirsiniz.
1. Kaburgaların hissedilmemesi
Kedinizin göğüs kafesine hafifçe bastırarak kaburgalarını hissetmeye çalışın.
Kaburgalar kolayca hissedilmiyor, arada kalın bir yağ tabakası varsa bu obezite belirtisidir.
2. Bel hattının kaybolması
Kedinizin yukarıdan görünümünde belirgin bir bel girintisi yoksa ve vücut tamamen oval bir form aldıysa kilo fazlası mevcuttur.
Bel ve karın çizgileri düzleşmiş ya da dışarıya doğru genişlemişse dikkatli olunmalıdır.
3. Karın altında yağ sarkması
Karın bölgesinde belirgin bir yağ sarkması (abdominal yağ cebi) varsa bu genellikle obezite göstergesidir.
Yürürken sallanan yağ kitlesi çoğu zaman aşırı kilo ile ilişkilidir.
4. Hareket kabiliyetinde azalma
Kedinizi artık daha az zıplarken, oyunlara ilgi göstermemeye başlamış veya tembelleşmiş şekilde gözlemliyorsanız bu fazla kilo nedeniyle olabilir.
Merdiven çıkmak, yüksek yerlere atlamak gibi davranışlarda isteksizlik fark edilebilir.
5. Nefes alışverişte değişiklik
Hızlı yorulma, hızlı nefes alma ya da horlama benzeri sesler çıkarması da obeziteye bağlı olabilir.
6. Vücut Kondisyon Skoru (BCS) değerlendirmesi
BCS sistemi, 1 ile 9 arasında puanlanan ve kedinin vücut yapısına göre obezite düzeyini belirleyen standart bir yöntemdir.
BCS 5 = ideal kilo
BCS 6–7 = kilolu
BCS 8–9 = obez
Evde BCS değerlendirmesi yapmak için güvenilir kaynaklardan görsel ve dokunsal karşılaştırma tabloları kullanılabilir (örn: WSAVA BCS Rehberi).
Obez kediler hangi mamayı yemeli?
Veteriner destekli özel mama markaları:
(Öneriler bilgilendirme amaçlıdır, her kedi için veteriner kontrolü şarttır.)
Hill’s Prescription Diet Metabolic
Royal Canin Satiety Weight Management
Purina Pro Plan OM Obesity Management
Virbac Veterinary HPM Weight Loss
Farmina Vet Life Obesity
Acana Light & Fit (daha düşük kalorili alternatif)
Bu mamalar, veteriner hekimlerin yönlendirmesiyle kullanılmalı; evde mama değişimi ani yapılmamalı, en az 5-7 günlük geçiş süreciyle uygulanmalıdır.
Obez kedilerin maması nasıl olmalı?
“Obez kediler için uygun mama” demek, şu beş temel özelliği karşılayan mama demektir:
1. Yüksek kaliteli hayvansal protein içeriği
2. Düşük enerji yoğunluğu (kalorisi azaltılmış formül)
3. Kontrollü karbonhidrat, dengeli yağ profili
4. Yüksek lif oranı
5. Destekleyici içerikler ve fonksiyonel bileşenler
L-karnitin: Yağ asitlerinin enerjiye dönüştürülmesine katkı sağlar.
Taurin: Kalp ve kas sağlığı için önemlidir.
Glukozamin/ Kondroitin: Eklem sağlığını destekler, fazla kilonun yükünü azaltır.
Prebiyotikler: Sindirimi destekler, bağırsak florasını düzenler.
Obez kediler için kuru mama mı yaş mama mı daha iyi?
Genel bilimsel görüşlere göre, obezite yönetiminde yaş mama kuru mamaya göre bazı avantajlara sahiptir.
Yaş mamanın obez kediler için avantajları:
Daha düşük enerji yoğunluğu vardır.
Tokluk hissini artırır.
Su tüketimini destekler.
Yeme davranışını düzenler.
Obez kediler günde kaç öğün beslenmeli?
Obez kediler serbest besleme (gün boyu mama erişimi) yerine mutlaka öğünlü beslenme sistemine geçirilmelidir. Bu, tokluk hissinin düzenlenmesini sağlar ve kilo kontrolünü destekler.
Genel öneri: Günde 2 ila 4 öğün şeklindedir.
2 öğün (sabah-akşam): Genç ve aktif kediler için uygundur.
3 öğün: Hareketsiz veya iştahsız kedilerde tercih edilebilir.
4 öğün: Yaşlı, diyabet eğilimli veya hastalık öyküsü olan kedilerde, küçük porsiyonlar hâlinde önerilir.
Öğün saatleri her gün aynı tutulmalı, porsiyonlar veterinerin belirlediği günlük kalori ihtiyacına göre ayarlanmalıdır.
Kediler neden aşırı kilo alır, obez olur?
Kedilerde obezite, genellikle alınan kalorinin yakılan enerjiden fazla olması nedeniyle oluşur. Ancak bu dengesizlik; yalnızca fazla mama verilmesinden değil, birçok farklı etkenden kaynaklanabilir:
Aşırı kalori alımı (porsiyon kontrolsüzlüğü, serbest besleme)
Yetersiz fiziksel aktivite (özellikle ev kedilerinde)
Yanlış mama seçimi (yüksek karbonhidrat, düşük protein)
Kısırlaştırma sonrası metabolizma yavaşlaması
Fazla ödül maması, ev yemekleri
İleri yaş ve hormonal bozukluklar
Genetik yatkınlık (bazı ırklar daha eğilimlidir)
Stres ve psikolojik faktörler
Sahip kaynaklı aşırı besleme davranışları
Obez kedilere günde ne kadar mama verilmeli?
Obez kedilere ne kadar mama verileceği, kedinin ideal kilosuna göre belirlenir. Kedinizin ideal kilosunu öğrendikten sonra, onun bu kiloda kalması veya kilo vermesi için ne kadar enerji (kalori) alması gerektiği hesaplanır.
Mama paketindeki kalori bilgisine bakarak, kedinize günlük ne kadar mama vermeniz gerektiğini kolayca anlayabilirsiniz. Mama miktarını, günlük kalori ihtiyacına göre ayarlayın.
Ödül mamaları ve ekstra yiyecekler de bu hesaplamaya dahil edilmelidir.
Aşırı kilolu (obez) kedim için mama tavsiyesi
Hill’s Prescription Diet
Metabolic
r/d Weight Loss
Royal Canin Veterinary Diet
Satiety Support
Calorie Control
Purina Pro Plan Veterinary Diets
OM Overweight Management
NF Kidney Function (böbrek sorunu da varsa)
Iams Veterinary Formula
Healthy Weight
Eukanuba Veterinary Diets
Weight Control
Obez kedilere diyete girince davranışları değişir mi?
Obez kedilere diyete girince davranışlarında şu değişiklikler gözlenebilir:
Artan Açlık ve İştah:
Diyet başlangıcında kediler daha sık açlık hissi yaşayabilir, bu da miyavlama, mama talebi veya daha fazla ilgi isteği şeklinde kendini gösterebilir.
Enerji Seviyesinde Değişiklikler:
Bazı kediler, kalori alımı azaldığı için daha az enerjik veya daha sakin olabilir. Ancak bazıları daha aktif hale gelebilir.
Davranışsal Stres:
Ani beslenme değişiklikleri veya kalori kısıtlaması, kedide stres, huzursuzluk veya davranış değişikliklerine yol açabilir.
Daha Fazla Oyun İsteği:
Kilo vermeye başlayan bazı kediler, fiziksel aktivitelerini artırabilir, hareketlenebilir.
Obeziteye bağlı hangi sağlık problemleri gelişebilir?
Kedilerde obezite, şu sağlık sorunlarına yol açabilir:
Diyabet (şeker hastalığı)
Kalp ve damar hastalıkları
Karaciğer yağlanması
Eklem ve kas problemleri (ağrı, hareket kısıtlılığı)
Solunum güçlüğü
Bağışıklık sisteminin zayıflaması
İdrar yolu sorunları
Anestezi ve cerrahi risklerinin artması
Obez (aşırı kilolu) kedilerin beslenmesinde yapılan hatalar nelerdir?
Aşırı kilolu kedi sahiplerinin beslenme konusunda yaptığı en yaygın hatalar şunlardır:
Porsiyon kontrolü yapılmaması
Serbest besleme alışkanlığı (mama kabının sürekli dolu bırakılması)
Yüksek kalorili, düşük kaliteli mama kullanımı
Fazla ödül maması ve insan yiyecekleri verilmesi
Düzensiz ve sık öğünler olmaması
Veteriner tavsiyesi olmadan diyet uygulanması
Yetersiz su tüketimi ve kuru mama ağırlıklı beslenme
Aşırı kilolu (obez) kedilere ev yemeği verilir mi?
Obez kedilere ev yemeği vermek genellikle önerilmez çünkü:
Ev yemekleri, kedinin ihtiyaç duyduğu dengeli besin profiline uygun olmayabilir.
Genellikle yüksek kalorili, yağlı veya karbonhidrat oranı fazla olabilir, bu da kilo artışını destekler.
Tuz, baharat, soğan, sarımsak gibi kedilere zararlı olabilecek içerikler içerebilir.
Ev yemekleri porsiyon kontrolü zor olduğundan, aşırı kalori alımına sebep olabilir.
Obez kedim diyetteyken hangi takviye besinler verebilirim?
Obez Kediler Diyetteyken Verilebilecek Takviyeler
L-Karnitin: Yağ metabolizmasını destekler, yağ yakımını artırır, enerji üretimini teşvik eder ve kas kaybını önler.
Taurin: Kalp, göz sağlığı ve metabolizma için gereklidir; eksikliği takviye ile giderilir.
Omega-3 Yağ Asitleri: Enflamasyonu azaltır, eklem ve kalp sağlığını destekler.
Lif Takviyeleri: Sindirimi düzenler, tokluk hissini artırır ve kabızlığı önler.
Multivitamin ve Mineraller: Vitamin ve mineral eksikliklerini giderir, bağışıklığı güçlendirir.
Obez kediler diyetteyken hangi sağlık sorunları ile karşılaşabilir?
Karaciğer yağlanması (Lipidoz): Ani ve hızlı kilo kaybı karaciğerde yağ birikimine neden olabilir ve bu durum kedinin sağlığını ciddi şekilde tehdit eder.
Kas kaybı: Yetersiz protein alımı veya aşırı kalori kısıtlaması, kedide kas dokusunun azalmasına yol açar; bu da hareket kabiliyetini ve genel sağlığı olumsuz etkiler.
Besin eksiklikleri: Dengeli olmayan diyetler, vitamin ve mineral yetersizliklerine sebep olabilir; bu da bağışıklık sistemini zayıflatarak hastalıklara karşı hassasiyeti artırır.
Enerji düşüklüğü ve halsizlik: Yetersiz kalori alımı, kedide enerji seviyesinin düşmesine, halsizliğe ve uyku ihtiyacının artmasına neden olur.
Davranış değişiklikleri ve stres: Açlık hissi ve beslenme düzenindeki değişiklikler, kedide stres ve davranışsal sorunlara yol açabilir.
⚠️Yasal Uyarı: Bu içerik tamamen bilgilendirme amaçlıdır ve hiçbir koşulda veteriner hekim muayenesi, yönlendirmesi, önerisi, teşhis veya tedavisinin yerini tutmaz. Kediler.info’da yayınlanan yazılar, tıbbi veya profesyonel tavsiye olarak değerlendirilmemelidir. Kediler.info, içeriklerdeki bilgi eksiklik veya hatalarından, bu içeriklerin kullanımından veya yanlış anlaşılmasından doğabilecek her türlü sağlık da dahil her tür sorun için sorumluluk kabul etmez.
Comments